Komt je kind van school, zit-ie letterlijk met de handen in het haar. Want ja, die jeuk, hè? Herkenbaar? Dan is de kans groot dat er sprake is van hoofdluis. Eigenlijk kunnen luizen geen kwaad, maar ze geven je natuurlijk wel de kriebels. Letterlijk en figuurlijk. En dus wil je er zo snel mogelijk vanaf. Ik vertel je hoe en deel tips.
Drs Leenarts over hoofdluis
In het kort
- Luizen kunnen geen kwaad, ze geven alleen jeuk.
- Hoofdluis heeft niets te maken met slechte hygiëne.
- Kam bij hoofdluis elke dag het haar met een luizenkam, twee weken lang.
- Let er bij gebruik van een anti-luizenlotion op dat deze het ingrediënt dimethicon bevat. Hiervoor kunnen luizen geen resistentie ontwikkelen.
Verloop en klachten
Een hoofdluis is een klein insect dat leeft in het hoofdhaar van mensen. De luis hecht zich vast aan de haren en zuigt een paar keer per dag bloed op uit de hoofdhuid. Het speeksel dat tijdens dit zuigen vrijkomt, veroorzaakt die vervelende jeuk.
Vrouwelijke luizen leggen eitjes, ook wel bekend als neten. Ze plakken die met een soort kit vast aan de basis van een hoofdhaar. Het duurt ongeveer zeven dagen voordat zo’n eitje een nimf is. En dan kan het bloedzuigen beginnen…
Hoe krijg je hoofdluis?
De verspreiding van hoofdluis gaat vooral via hoofd-hoofdcontact. Luizen kunnen niet springen of vliegen en de besmettelijkheid via jassen, mutsen en knuffels is nooit aangetoond. Daarom zijn de maatregelen van alles wassen tegenwoordig verlaten. De behandeling van vandaag de dag is op de hoofdhuid zelf gericht. Goed om te weten is dat hoofdluis niets te maken heeft met slechte hygiëne of haarverzorging.
Luizen en neten herkennen
Je hebt veel jeuk op je hoofdhuid. Heb ik luizen? Het is al snel iets wat je je angstvallig afvraagt. Het hoeft niet, want jeuk kan een teken zijn van een droge hoofdhuid, seborroïsch eczeem (berg) of een andere huidaandoening. Maar hoofdluis kan wel de oorzaak zijn. Hoe weet je of je luizen hebt? Door je hoofdhuid door iemand te laten controleren op luizen en neten.
Hoofdluis herkennen
Hoe je hoofdluis herkent? Nou, zo. Hoofdluizen zijn grijs-bruinachtige beestjes van twee tot vier millimeter groot. Ze kruipen langzaam rond over de hoofdhuid en de haarwortels.
Neten herkennen
De eitjes die luizen leggen worden neten genoemd. En hoe herken je neten? Neten zijn klein en ovaalvormig. De eitjes lijken op roos, maar het verschil is dat roosschilfertjes los in het haar zitten en de neten altijd vastgekleefd: op ongeveer drie tot vier millimeter van de hoofdhuid. Eitjes die zich op een aantal centimeter van de hoofdhuid af bevinden, zijn dus oud en leeg.
Hoofdluis behandelen
Ontdek je dat je kind hoofdluis heeft, dan is het belangrijk om dit te behandelen. Hoewel luizen eigenlijk alleen jeuk veroorzaken en dus op zich geen kwaad kunnen, is de gedachte van luizen in het haar niet fijn. En die jeuk natuurlijk ook niet! Ook kunnen anderen ermee besmet worden. Reden genoeg dus om die nare beestjes aan te pakken.
Hoe kom je van luizen af?
Hoofdluis behandelen doe je door het haar te kammen. Veertien dagen lang! Het kammen kan je combineren met een antihoofdluismiddel, maar dit is niet noodzakelijk; je kan luizen dus verwijderen zonder luizenshampoo. Wel is het fijn om tijdens het kammen een crèmespoeling te gebruiken, vooral als je te maken hebt met lange haren. Het kammen gaat dan een stuk gemakkelijker.
Luizenshampoo
Bij de drogist en apotheek zijn allerlei soorten anti-luizenshampoos en -lotions te koop. De werking kan verschillen. Sommige producten hebben een chemische werking, andere – met dimethicon in de ingrediëntenlijst – hebben een ‘fysische’ werking.
Naar deze laatste gaat de voorkeur uit. Zo’n shampoo of lotion met dimethicon (een silicoonachtige stof) maakt dat de luis door zuurstoftekort sterft. Groot voordeel is dat luizen niet resistent kunnen worden voor middelen met dimethicon. Maar voor welke luizenshampoo of -lotion je ook kiest: kammen blijft het belangrijkste.
Luizen kammen
- Was het haar met gewone shampoo en spoel het haar uit. Bescherm de ogen met een washandje.
- Breng ruim crèmespoeling in het haar en spoel dit NIET uit. Dit zorgt ervoor dat het haar makkelijk kambaar is.
- Kam de knopen en klitten uit het haar met een gewone kam.
- Houd het hoofd voorover boven een wasbak en kam het haar van achteren naar voren met een fijntandige kam tegen de schedelhuid aan; start bij het ene oor en schuif na elke kambeweging op richting het andere oor.
- Veeg tussendoor de fijntandige kam regelmatig af aan een witte papieren servet of zakdoek en kijk of er luizen op het papier zichtbaar zijn.
- Spoel de crèmespoeling uit.
- Kam het haar dagelijks uit, twee weken lang.
Tips bij hoofdluis
- Heeft iemand thuis hoofdluis, controleer dan het hele gezin (inclusief je partner en jijzelf).
- Controleer je kinderen elke maand. Maak er een leuk momentje van en leg uit dat elk kind weleens hoofdluis krijgt en dat het niets is waarvoor je je hoeft te schamen.
- Met lange, losse haren heb je meer kans op luizen. Dus heerst er hoofdluis in de klas, adviseer je dochter(s) dan om met vaste haren naar school te gaan. Het kan helpen om luizen te voorkomen.
Veelgestelde vragen over hoofdluizen
Hoofdluis behandelen hoeft niet per se met dure luizenshampoo. Want het enige dat echt effectief is, is kammen met een luizenkam. Om dit gemakkelijker te maken is het wel fijn om een crèmespoeling te gebruiken; een prima ‘huismiddel’ dus.
Ja, je mag gewoon zwemmen met luizen. Volgens het RIVM kunnen hoofdluizen niet zwemmen en is het dus ook heel onwaarschijnlijk dat anderen via het zwemwater hoofdluis krijgen. Toch is het ook weer zo dat luizen niet verdrinken; ze houden zich tijdens het zwemmen of wassen goed vast aan de haren. Daarom is kammen dus zo belangrijk.
Plastic, metalen of elektrische luizenkam… Luizenkammen zijn er in allerlei soorten. Welke je neemt, maakt eigenlijk niet uit, als de tanden van de kam maar dicht op elkaar staan. Of een elektrische luizenkam effectief is, is volgens het RIVM nooit goed onderzocht.
Azijn en luizen. Op internet kan je lezen dat de luizen doodgaan als je je haar wast met azijn en dit enkele uren laat intrekken. Maar deze behandelmethode raad ik als dermatoloog niet aan. Wel kan je, zoals het RIVM beschrijft op hun site, de neten deppen met een doekje met azijn. Het kan zijn dat de neten dan makkelijker loslaten.
Tea tree oil is een etherische olie die door veel mensen voor allerlei huidproblemen gebruikt wordt. Tea tree oil bevat ontzettend veel geurstoffen, dus is absoluut niet geschikt bij mensen met een parfumallergie. De werking van tea tree oil bij luizen is nooit wetenschappelijk aangetoond, dus ik zou dit zeker niet adviseren.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat kinderen die gel en haarlak gebruiken inderdaad minder vaak luizen hebben.
Wat betreft het haar kleuren: hoofdluizen leven net zo graag in geverfde haren als in niet-geverfde haren. Soms gaan in het proces van het kleuren wel wat luizen dood, maar de eitjes overleven dit proces sowieso.
Het kan natuurlijk zo zijn dat je steeds opnieuw besmet wordt. Daarom adviseren we ook het hele gezin tegelijkertijd te behandelen.
Meer advies van Drs Leenarts
