De volgorde – hand, voet, mond – is misschien lastig te onthouden, maar duidelijk is de naam wel. Je herkent de hand-, voet- en mondziekte aan blaasjes in de mond en op de handen en voeten. Ze zijn besmettelijk, maar onschuldig. Hoe behandel je hand-, voet- en mondziekte? Ik geef advies en deel tips.
Drs Leenarts over de hand-, voet- en mondziekte
In het kort
- Hand-, voet- en mondziekte herken je aan pijnlijke, rood omrande blaasjes op handen, voeten en in de mond.
- Deze besmettelijke ziekte komt vooral voor bij kinderen onder de tien jaar en verloopt bijna altijd onschuldig.
- Hand-, voet- en mondziekte is niet gevaarlijk tijdens de zwangerschap.
- Hoewel de naam het doet vermoeden, is deze ziekte niét hetzelfde als mond- en klauwzeer.
Verloop en klachten
De hand-, voet- en mondziekte is een virusinfectie die vooral voorkomt bij kinderen onder de tien jaar. Maar ook volwassenen kunnen het krijgen. De infectie is enorm besmettelijk. Besmetting gaat via de lucht, bijvoorbeeld door hoesten. Boosdoener is het virus Humaan Enterovirus HEV-A. Raak je besmet, dan duurt het meestal drie tot zes dagen voordat je ziek wordt.
Symptomen
Meestal verloopt de ziekte zonder – of met heel lichte – klachten. Soms is je kindje al niet helemaal lekker. Denk aan buikpijn, misselijk, braken, keelpijn en lichte koorts. Het zijn symptomen die soms voorafgaan aan de huidverschijnselen, want naast eventuele lichte klachten, ontstaan er in de mond een soort kleine blaasjes. Ze zijn twee tot vijf millimeter groot. De blaasjes gaan snel stuk, waardoor er ‘aftachtige’ plekjes overblijven. Vaak zijn die pijnlijk. Hierna ontstaan er blaasjes op de handen en soms ook op voeten: vaak aan de binnenkant of zijkant. Een op de drie kinderen krijgt ook uitslag op de billen in de vorm van kleine rode bultjes.
Hoe herken ik het?
Je herkent de kinderziekte aan rood omrande blaasjes op de handen, voeten en in de mond. De blaasjes beginnen als een rood vlekje en worden later echte blaasjes.
Goed om te weten is dat de hand-, voet- en mondziekte niét hetzelfde is als mond- en klauwzeer. Mond- en klauwzeer komt alleen voor bij dieren en wordt veroorzaakt door een ander virus. Verder kan je de vlekjes en blaasjes van de hand-, voet- en mondziekte al snel verwarren met waterpokken. Het verschil tussen deze twee is vooral de locatie van de blaasjes.
Schrik niet! Enkele weken na de infectie kunnen nagels opeens loslaten. Dit komt vaak voor. Gelukkig komen de nagels na enkele maanden gewoon weer terug.
Behandeling hand-, voet- en mondziekte
Hand-, voet- en mondziekte gaat binnen één tot twee weken vanzelf over. Bij de meeste kinderen verdwijnen de blaasjes vanzelf zonder dat er een litteken overblijft. Hoewel behandeling niet nodig is, deel ik tips, zodat je het wat aangenamer kunt maken voor je kindje.
Tips bij hand-, voet- en mondziekte
- De blaasjes in de mond kunnen vrij pijnlijk zijn, waardoor je kindje misschien liever niet eet en drinkt. Toch is het belangrijk om te zorgen dat je kindje voldoende binnenkrijgt, dus wees hier alert op.
- Wil je kindje echt niet drinken of eten, dan kun je de huisarts vragen om een verdovende zalf: lidocaïne orale gel. Deze gel zorgt voor een tijdelijke verdoving van de huid/slijmvlies.
- Heeft je kind blaasjes in het luiergebied? Smeer dan een dikke laag Babybillen Zalf, zodat de ontlasting en urine niet in de wondjes kunnen komen. De huid kan zo onder de laag herstellen.
- Wanneer je kindje hoge koorts heeft en suf wordt, waarschuw dan direct je huisarts.
Veelgestelde vragen over de hand-, voet- en mondziekte
Nee, mond en klauwzeer komt alleen bij dieren voor. Het wordt veroorzaakt door een ander virus.
Baby’s tot tien dagen oud hebben niet voldoende afweer en hebben dus meer kans op een ernstiger beloop. Wel is het zo dat wanneer de moeder antistoffen heeft, het kind ook voldoende wordt beschermd. Krijgt je kindje hoge koorts en/of wordt hij of zij suf, waarschuw dan direct je huisarts.
Wanneer je kindje zich goed voelt, is naar school of het kinderdagverblijf gaan geen probleem. Deze virusziekte is al besmettelijk nog vóórdat er klachten zijn, dus verdere verspreiding een halt toeroepen, voorkom je er niet mee.
Nee, als je verder gezond bent, is de infectie in principe niet gevaarlijk. Slechts in zeldzame gevallen zorgt de ziekte voor problemen tijdens de zwangerschap. In het eerste trimester is er een licht verhoogde kans op een miskraam. Ben je zwanger en twijfel je? Neem dan contact op met je huisarts.
Bij beide virusinfecties krijgt je kind blaasjes. Het verschil tussen deze twee infecties herken je vooral aan de locatie van de blaasjes. Zie je een blaasje op de hoofdhuid? Dan weet je zeker dat het om waterpokken gaat.
Helaas is het niet zo dat als je ooit deze virusziekte hebt gehad, je beschermd bent voor de rest van je leven. Je kunt deze aandoening voor een tweede keer krijgen.
Er bestaat geen zalf die helpt tegen het virus. Wel kan je de blaasjes eerder laten indrogen met mijn Verkoelende Lotion.
Meer advies van Drs Leenarts
