Wat vind ik van producten met vitamine A, ofwel tretinoïne? Werken ze echt tegen rimpels? Hoe werkt tretinoïne precies? Ik leg het uit in deze blog.
Wat is vitamine A?
Vitamine A is een vetoplosbare vitamine die van nature aanwezig is in groenten (wortelen), eidooier, lever en visolie. Vitamine A is een essentiële voedingsstof.
Wat is tretinoïne?
Retinoïden is de term voor alle synthetische of natuurlijke vitamine A-derivaten. Derivaten betekent afgeleiden. Of makkelijker gezegd: er zijn verschillende vormen van vitamine A – dit noem je ook wel vitamine A-derivaten, afgeleiden dus – die in huidverzorgingsproducten worden gebruikt. Denk aan tretinoïne, retinol, retinaldehyde, retinyl palmitaat, retinyl propionaat. Je leest het al, dat zijn er een hoop. De meest voorgeschreven en sterkste vorm is tretinoïne.
Tretinoïne helpt bij de productie van nieuwe huidcellen en speelt een belangrijke rol bij de regulatie van de celgroei en celvernieuwing. Studies tonen aan dat tretinoïne kan helpen bij het verminderen van rimpels en fijne lijntjes en het egaliseren van pigment en textuur.
Tretinoïne wordt als medicijn ook toegepast bij het behandelen van acne en het verminderen van acne.
Tretinoïne helpt ook bij de aanmaak van collageen, een eiwit dat verantwoordelijk is voor de stevigheid en elasticiteit van de huid. Dit kan helpen bij het verminderen van huidveroudering.
Waarom is tretinoïne goed?
Waarom werkt tretinoïne tegen rimpels? That’s the question! Ik ga je er meer over vertellen. Tretinoïne is de krachtigste en actiefste vorm van vitamine A. Deze vorm van vitamine A is een echt goed onderzocht cosmetisch ingrediënt in wel honderden onderzoeken. De gouden standaard dus, zoals dat heet. Tretinoïne is dan ook de enige FDA (Food and Drug association) approved antirimpelcrème. Klinkt goed, toch? Het document van die FDA approval kun je gewoon inlezen. Ik vat het kort voor je samen. Door 279 deelnemers is tretinoïne 0.02% gesmeerd gedurende een periode van enkele maanden. Van de deelnemers gaf 10% gematigde verbetering aan ten opzichte van 3%, die enkel een crème en SPF smeerde. Van de deelnemers zag 40% geen verschil na 24 weken en de rest mild tot weinig verbetering. Eerlijk is eerlijk, dit is niet wereldschokkend qua verbetering. Maar toch, beter hebben we echt niet in cosmeticaland!
Wat doet tretinoïne?
Er zijn veel onderzoeken die laten zien wat tretinoïne allemaal kan. Tretinoïne heeft bijvoorbeeld effect op de huid door de celdeling te beïnvloeden, door directe actie op het DNA. Er zijn vitamine zuur receptoren op de oppervlakte van huidcellen. Een receptor is een eiwit waaraan een specifiek molecuul zich kan binden. Receptoren bevinden zich in celmembranen. Door interactie van vitamine A en deze receptoren ontstaat verdikking van de opperhuid, wordt er meer collageen geproduceerd en wordt collageen minder afgebroken. Zo laat een studie zien dat bij deelnemers de zonbeschadigde huid – waarbij dus collageen 1 (er bestaan meerdere typen collageen, ongeveer 90% in het menselijk lichaam is type 1), verlaagd is – wordt hersteld door tretinoïnegebruik. Er is maar liefst 80% toename van collageen in de huid na 12 maanden tretinoïnegebruik. Dat is best veel, toch? Ik zal je verklappen: ik ben zelf acuut begonnen met het smeren van tretinoïne. Dat zegt wel iets.
Let op: begin je met smeren? Wees je bewust dat overmatig gebruik of overgevoeligheid voor vitamine A bijwerkingen kan veroorzaken, zoals huidirritatie, roodheid, schilfering en droogheid. Daarom is het aan te raden om eerst te beginnen met een lage concentratie en te werken met een arts of dermatoloog om de juiste behandeling te bepalen.
Welke concentratie tretinoïne werkt?
Hoe zit het met de varianten die niet op recept verkrijgbaar zijn, aangezien tretinoïne officieel een medicijn is. Dit zijn allemaal voorlopers van tretinoïne en moeten in de huid dus nog worden omgezet in retinoïnezuur. Van alle vitamine A-varianten is retinol de sterkste variant zonder recept en ook is naar deze variant het meeste onderzoek gedaan. Toch is deze variant geschat zo’n twintig keer minder werkzaam dan tretinoïne op recept.
Daarbij komt ook dat alle onderzoeken zijn gedaan met een concentratie van 0.4%-1% of hoger, en in Europa is 0.3% maximale concentratie in cosmetica. Wil je serieus aan de slag met anti-aging, naast de SPF die je uiteraard overdag al trouw smeert, dan zou ik aan je dermatoloog of arts een recept voor tretinoïne vragen. Verwacht alleen geen wonderen.
Kan ik tretinoïne tijdens de zwangerschap gebruiken?
Het gebruik van tretinoïne tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. Vitamine A zuur is namelijk teratogeen bij systemisch gebruik. Klinkt wat ingewikkeld? Kort gezegd is het een toedieningsvorm waarmee medicatie door het gehele lichaam gaat tijdens de zwangerschap. En ja, dat betekent dat het schadelijk is voor het ongeboren kind. Tretinoïne wordt in de categorie C geplaatst voor zwangerschap door de FDA, wat betekent dat studies bij dieren aangetoond hebben dat het foetale afwijkingen kan veroorzaken, maar er zijn geen studies bij mensen die aantonen of dit ook gebeurt bij menselijke zwangerschap.
Samengevat: er zijn geen studies die de veiligheid van tretinoïne tijdens de zwangerschap bij mensen hebben aangetoond. Dit betekent dat er geen eenduidige conclusie kan worden getrokken over de veiligheid van tretinoïne tijdens de zwangerschap. Probeer je zwanger te worden? Dan kun je beter geen tretinoïne smeren.
Veelgestelde vragen over tretinoïne
Tretinoïne is een sterk retinoïde. Het helpt bij het verminderen van rimpels en fijne lijntjes, verbetert de huidskleur en textuur en kan helpen bij het verminderen van acne. Het werkt door de huidcellen te stimuleren om sneller te vernieuwen en collageen aan te maken.
Begin met een lage concentratie. De volgende concentraties zijn op recept verkrijgbaar: 0,02, 0,05, en 0.1. De juiste concentratie kan bepaald worden met de arts.
Tretinoïne wordt voorgeschreven door een arts of dermatoloog en is alleen verkrijgbaar via recept. Als je het zelf wilt kopen, zal je je huisarts of dermatoloog lief moeten aankijken.
Liever niet in de ochtend of overdag. Tretinoïne reageert op zonlicht. Een goed moment is voor het slapengaan. Tretinoïne is een medicijn, dus lees de bijsluiter voor advies over hoe je dit middel moet gebruiken.
Wanneer je net begint met tretinoïne, kan je huid inderdaad droger worden. In de eerste paar weken, wanneer de huid went, is een van de bijwerkingen van tretinoïne de droge, schilferende huid. Soms ontstaan er ook wat rode plekjes. Het kan prettig zijn om naast vitamine A-zuur een milde crème of zalf om de huid vet te houden. Let op: je huid is extra gevoelig voor de zon. Naar buiten? Gebruik zonbescherming.
Nee. Vitamine A is een groep van stoffen die in verschillende vormen voorkomen, waaronder retinol. Tretinoïne is de meest effectieve vorm van vitamine A. Retinol is zo’n 20 keer minder effectief. Retinol komt veel voor in huidverzorgingsproducten, maar is dus minder werkzaam dan tretinoïne.
