Ja. Dat is het enige antwoord dat ik je kan geven. De zonnebank is altijd slecht voor je huid. Waarom dat zo is, leg ik je hieronder uit.
Je hoort het nog best vaak: mensen die ‘even’ een zonnebankkuurtje halen. Om ‘voor te bruinen’ voor de vakantie. Of om met de ‘extra’ vitamine D een (winter)dip tegen te gaan.
Ik ben hier sterk op tegen. Waarom? Het is allemaal een kwestie van gezond verstand. De meeste mensen in Nederland hebben een licht huidtype, dat gemaakt is voor het Nederlandse klimaat: onze zomers hebben soms maar een paar écht zonnige dagen. Om naast die zomerbestemming met zongarantie en die lastminute-winterbestemming ook nog eens onder de zonnebank te gaan liggen, is onverstandig. Daar zijn onze lichte huidtypes niet op gebouwd. En de kans op huidkanker neemt echt toe door de zonnebank. Niet doen dus!
Zonnebrand en huidkanker
Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker. UV-straling in zonlicht – maar ook onder de zonnebank – kan de kans op huidkanker vergroten, en de link zonnebank huidkanker komt uit wetenschappelijk onderzoek duidelijk naar voren. Beide vormen van UV-licht – dus UVA en UVB – spelen een rol bij het ontstaan van huidkanker.
Kunstmatige lichtbronnen om bruin te worden – zoals de zonnebank – bevatten voornamelijk UVA-licht en geen, of een beperkte hoeveelheid, UVB-licht. De dosis UVA-licht onder de zonnebank is een stuk hoger dan in de zon en kan – afhankelijk van het apparaat – oplopen tot wel vijftien keer de hoeveelheid die je in het zonlicht zou krijgen. Klinkt dat goed? Nee!
Kort samengevat: onder de zonnebank wordt je huid in korte tijd blootgesteld aan een hoge dosis UV-straling. Meer UV-straling betekent meer risico op huidkanker. Op korte termijn is het resultaat een gebruinde huid, maar: die kleur verdwijnt, terwijl je huid voor altijd is beschadigd.
UV-straling
Overmatige blootstelling aan ultraviolet licht (UV-licht of UV-straling) kan vroegtijdige veroudering van de huid en huidkanker veroorzaken.
UVA vs. UVB: UVA-licht – zoals onder de zonnebank – zorgt voor een relatief snelle bruining door een verandering in het al aanwezige pigment. Dit noem je ‘directe pigmentatie’, maar deze duurt slechts enkele uren en geeft weinig bescherming. UVB-straling zorgt voor een vertraagde bruining, door toename en snellere verspreiding van het pigment in de opperhuid. De huid wordt bovendien dikker.
Voor beide processen geldt: het is een beschermingsreactie van je huid. Als de huid zongebruind is, is er ALTIJD schade opgetreden.
Een bruine huid opgewekt door UVA-straling (onder de zonnebank) biedt daarna weinig bescherming tegen UVB-verbranding (door de zon). Het heeft dus geen zin om te gaan ‘voorbruinen’ onder de zonnebank voordat je op vakantie gaat.
Huidveroudering door de zonnebank
Elke keer dat je onder de zonnebank gaat, wordt je huid in korte tijd blootgesteld aan een grote dosis UV-licht. De langetermijngevolgen hiervan zijn: vroegtijdige huidveroudering en een verhoogde kans op huidkanker.
Meer rimpels en huidschade: UVA-straling – waar vooral gebruik van wordt gemaakt onder de zonnebank – werd lang gezien als ongevaarlijk. Maar UVA-stralen dringen een stuk dieper door in de huid dan UVB-stralen, waardoor ze – zeker in hoge doses (zoals onder de zonnebank) – heel schadelijk kunnen zijn. UVA-straling zorgt voor een versnelde huidveroudering: het bindweefsel wordt aangetast en de elasticiteit van de huid neemt af.
Vroegtijdige veroudering van de huid zie je aan:
- Vermindering van elasticiteit: rimpels
- Vlekkerige verkleuring van de huid, te veel of te weinig pigmentvorming
- Uitgezette bloedvaatjes
Hoe schadelijk is de zonnebank?
UV-blootstelling is de voornaamste oorzaak van huidveroudering en het ontstaan van huidkanker. Wist je bijvoorbeeld dat de kans op een melanoom met wel 75% toeneemt als je voor je dertigste regelmatig onder de zonnebank gaat? Daarom: doe het niet! De zonnebank beschadigt je huid altijd, het maakt niet uit wat voor geavanceerd super-de-luxe apparaat de salon te bieden heeft. Onthoud: zonnebank slecht, die twee woorden horen bij elkaar.
Kun je dan op een andere manier gezond bruin worden? Nee, gezond bruin worden bestaat feitelijk niet. Het bruinen van je huid is een beschermingsreactie waarmee meteen duidelijk wordt dat je huid is beschadigd. Probeer dat daarom zoveel mogelijk te voorkomen, door je altijd en overal voldoende in te smeren met een goede zonnebrandcrème.
Veelgestelde vragen over de zonnebank
Het UV-licht waarvan de zonnebank gebruikmaakt, speelt een grote rol bij huidveroudering en het ontstaan van huidkanker. Elke keer dat je onder de zonnebank gaat, wordt je huid in korte tijd blootgesteld aan een grote dosis UV-licht.
Heel schadelijk: bij zonnebankgebruik vergroot je de kans op huidveroudering en huidkanker.
Of de overmatige UV-straling nu van de zon of uit de zonnebank komt: je (onbeschermde) huid raakt sowieso beschadigd. Het is wel zo dat de dosis UVA-straling onder de zonnebank hoger is dan in zonlicht.
Nee, ‘voorbruinen’ heeft geen zin. De bruine huid opgewekt door UVA-straling (onder de zonnebank) biedt daarna weinig bescherming tegen UVB-verbranding (door de zon).
Vitamine D is belangrijk voor een goede gezondheid en wordt aangemaakt in de huid onder invloed van UVB-straling. Probleem: de meeste zonnebanken produceren weinig UVB-licht. Dus een ‘vitamine D-kuurtje’ onder de zonnebank heeft geen zin. Wil je meer weten over dit onderwerp? Ik schreef een blog over vitamine D en de zon.
Het schijnt dat sommige mensen dit zo ervaren, maar er is nog niet genoeg wetenschappelijk onderzoek gedaan om hier een duidelijk antwoord op te kunnen geven. Er is een benaming voor: tanorexia. Het is een ziekelijk verlangen om een bruine huidskleur te krijgen. Of het nu van de zonnebank of de zon komt. Dat maakt geen verschil.
Een bruine kleur biedt nauwelijks bescherming tegen verbranding en zonnebankbruin zeker niet. Gebruik gewoon een goede zonnebrandcrème. Kies daarbij liefst voor een product dat beschermt tegen UVA- en UVB-stralen.
