Waterpokken is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het varicellazostervirus. Een klassieke kinderziekte, maar je kunt er op latere leeftijd ook mee te maken krijgen. Wat als je zwanger bent? Heeft waterpokken invloed op je zwangerschap? Ik geef advies en deel tips.
In dit blog deel ik ins & outs over waterpokken bij zwangerschap. Kan het kwaad als je zwanger bent, zijn er risico’s voor de baby en kun je veilig kraambezoek ontvangen? Ik leg het je uit. Als je meer wilt weten over waterpokken, raad ik je aan mijn adviespagina over waterpokken te lezen.
Waterpokken tijdens de zwangerschap
Ongeveer 95% van de Nederlanders krijgt waterpokken als kind. Als je ze eenmaal hebt gehad, maak je antistoffen aan en is de kans heel klein dat je het nog een keer krijgt. Ook je baby is daardoor tijdens de zwangerschap en de eerste maanden na de geboorte beschermd. Hoor jij bij de 5% van de mensen die nog geen waterpokken heeft gehad en ben je zwanger of wil je graag zwanger worden? Dan kan waterpokken tijdens je zwangerschap voor zowel jou als je baby een risico zijn. Tip: op het RIVM vind je veel informatie.
Lees ook: Waterpokken bij volwassenen
Het risico voor jou als zwangere
Bij volwassenen verloopt de ziekte over het algemeen vaak heviger dan bij kinderen. Als je tijdens je zwangerschap waterpokken krijgt, heb je een kans van 5 tot 10% om een ernstige longontsteking te ontwikkelen. Dit kan tijdens je zwangerschap levensgevaarlijk zijn. Ook is er een kleine (zeldzame) kans op andere complicaties, zoals een leverontsteking (hepatitis) of hersenontsteking.
Het risico voor je ongeboren baby
Als je waterpokken oploopt tijdens je zwangerschap, is er ongeveer 5% kans op vroeggeboorte van je baby. Daarnaast is er een kans van 8 tot 12% dat de ongeboren baby een infectie oploopt in de baarmoeder. Bij een deel van de geïnfecteerde baby’s ontstaat het congenitale varicellasyndroom (CVS), een syndroom dat gepaard gaat met huidbeschadigingen, oogafwijkingen en niet goed ontwikkelde ledematen. Dit kan ook gepaard gaan met afwijkingen van het centrale zenuwstelsel. De kans dat je baby dit syndroom ontwikkelt, is het grootst wanneer je tussen de 13 en 20 weken zwanger bent. Na week 24 is er in de literatuur niet beschreven dat het syndroom voorkomt.
Het risico voor je pasgeboren baby
Krijg je waterpokken en verschijnen de blaasjes zeven dagen vóór de bevalling tot zeven dagen na de bevalling? Dan is de kans groot dat je pasgeboren baby ook besmet is geraakt via de placenta. Jij hebt dan nog onvoldoende antistoffen tegen het virus aangemaakt om door te kunnen geven aan je baby. Er is dan risico op een uitgebreide varicella zoster virus infectie bij de pasgeboren baby. Dit kan leiden tot een ernstige longontsteking, hersenvliesontsteking, darmontsteking en leverontsteking. Om dit te voorkomen en de kans op een ernstig ziekteverloop te verkleinen, krijgt je baby antistoffen toegediend.
Raakt je baby tijdens of vlak na de bevalling niet besmet door jou, maar door bijvoorbeeld de verloskundige, broertjes of zusjes? Dan verloopt waterpokken minder ernstig. Dit komt omdat je kindje het virus via zijn luchtwegen binnenkrijgt, in plaats van via het bloed. Je baby bouwt dan antistoffen op, maar nog niet heel veel, omdat zijn afweersysteem nog niet optimaal werkt. Daardoor kan je baby het virus later wel opnieuw krijgen.
Lees ook: Waterpokken bij baby
Waterpokken tijdens de zwangerschap
Heb je nog niet eerder waterpokken gehad en ben je in contact gekomen met iemand die waterpokken heeft? Je hoeft niet meteen de huisarts te bellen. Vluchtig contact vormt namelijk niet meteen een groot risico. Wanneer loop je wel risico?
- Iemand binnen je gezin heeft waterpokken of gordelroos*
- Je bent minimaal vijf minuten binnen een afstand van twee meter bij iemand met waterpokken geweest
- Je bent meer dan een uur in één ruimte met iemand met waterpokken geweest
Neem in de bovenstaande gevallen direct contact op met je huisarts. Er wordt dan door bloedonderzoek gekeken of je al antistoffen hebt aangemaakt. Zo niet, dan krijg je die zo snel mogelijk toegediend (in het ziekenhuis). Dit kan tot tien dagen na het contact.
Heb je al waterpokken gehad of ben je ertegen gevaccineerd? Dan heb je antistoffen opgebouwd en kun je geen waterpokken meer krijgen. Ook heeft het geen gevolgen voor je ongeboren baby.
*Wat is gordelroos?
Gordelroos is een infectie die voor jeukende en pijnlijke huiduitslag zorgt,, die gepaard gaat met blaasjes (vaak op één plek). Gordelroos wordt veroorzaakt door het waterpokkenvirus. Wanneer je namelijk waterpokken hebt gehad, blijft het virus in je lichaam achter. Het komt meestal voor bij oudere mensen en mensen met een verminderde afweer. Bij een verminderde afweer kan het virus weer actief worden – en dat uit zich dan als gordelroos. Heb je nog nooit waterpokken gehad, dan kun je die krijgen door contact met iemand die gordelroos heeft.
Veelgestelde vragen
Ja, indien je zelf nog geen waterpokken hebt gehad. Er is een risico op complicaties voor jou en je ongeboren baby.
Bel de huisarts direct wanneer iemand binnen je gezin waterpokken of gordelroos heeft, wanneer je minimaal vijf minuten binnen een afstand van twee meter bent geweest bij iemand met waterpokken of meer dan een uur met elkaar in één ruimte was. Er wordt dan middels bloedonderzoek gekeken of je al antistoffen hebt aangemaakt. Zo niet, dan krijg je die zo snel mogelijk toegediend (in het ziekenhuis). Dit kan tot uiterlijk tien dagen na het contact.
Als je (hoog)zwanger bent en je hebt nog geen waterpokken gehad, dan is het raadzaam om zoveel mogelijk contact te vermijden met kinderen of volwassenen die waterpokken of gordelroos hebben.
Als je zelf waterpokken hebt gehad als kind, is je kind tijdens de kraamtijd ook nog beschermd tegen waterpokken. De antistoffen die jij hebt doorgegeven, blijven namelijk nog zo’n drie maanden in het lichaam van je baby aanwezig. Ook als je baby na de geboorte waterpokken oploopt, verloopt dit meestal mild. Wel is het aan te raden geen bezoek met waterpokken te ontvangen als je baby een erg lage weerstand heeft.
